Door moderne landbouwpraktijken zoals ruilverkaveling en schaalvergroting zijn deze diverse landschappen echter vervangen door uitgestrekte monoculturen. Waar voorheen verschillende plantensoorten naast elkaar groeiden, zien we nu vooral grote velden met één gewas, zoals maïs of gras. Deze monotone akkers bieden weinig voedsel en schuilplaatsen voor dieren, wat leidt tot een verlies aan biodiversiteit.

De impact van moderne landbouwpraktijken

De omschakeling naar intensieve landbouwmethoden heeft niet alleen de variatie in ons landschap verminderd, maar ook geleid tot een ongezond overschot aan stikstof in de bodem en wateren. Het gebruik van kunstmest, landbouwgif en geïmporteerd veevoer heeft de grond verrijkt met stikstof, waardoor snelgroeiende, stikstofminnende planten de overhand krijgen. Deze soorten verdringen inheemse planten die belangrijk zijn voor de biodiversiteit. 

Minder insecten, minder vogels

Het verlies aan plantendiversiteit en verschillende bloeiperiodes heeft directe gevolgen voor de insectenpopulaties. In het traditionele landschap waren er het hele jaar door bloeiende planten, wat een constante voedselbron voor insecten betekende. In monoculturen is dit niet het geval: gewassen bloeien vaak allemaal op hetzelfde moment in dezelfde periode, waardoor er na de bloei weinig voedsel beschikbaar is voor insecten.

Het stikstofoverschot in de bodem zorgt ook voor een verschraling van de plantensoorten, wat ook leidt tot een afname van insecten die afhankelijk zijn van die verscheidenheid aan planten. Deze afname van insecten heeft vervolgens grote gevolgen voor vogels, die voor hun voedsel en voor hun jongen afhankelijk zijn van deze insecten.

De kettingreactie op het ecosysteem

Het verlies van het mozaïeklandschap heeft niet alleen gevolgen voor planten, insecten en vogels, maar verzwakt het hele ecosysteem.  Monoculturen zijn kwetsbaar voor ziektes en plagen, en aangezien er minder natuurlijke plaagbestrijding is (vogels etc), dwingt het in het grootschalige systeem, boeren om chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dit verergert de problemen, omdat het de bodem en resterende biodiversiteit verder schaadt, en zo ontstaat een negatieve spiraal waarin de natuurlijke veerkracht van ons landschap steeds verder afneemt.